گروه جنگ نرم مشرق- اگر کمی به بازار موبایل و نرم افزارهای آن علاقمند باشید می دانید اندروید گوگل و آی او اس اپل تقریبا سهم گسترده ای از بازار موبایل را در سلطه خود دارند. سیستم عامل اپل در تمامی وسایل این شرکت به صورت انحصاری به کار می رود اما گوگل، اندروید خود را در اختیار شمار بیشتری از شرکت های تولید گوشی، تبلت و حتی فبلت قرار داده و از زمان انتشار اولیه آن در سال ۲۰۰۷ تاکنون توانسته تبدیل به محبوبترین سیستم عامل موبایل در جهان شود. اندروید به صورت گسترده در گوشی های سامسونگ خصوصا مدل های گلکسی استفاده شده که حالا تبدیل به رقیب اصلی آیفون اپل شده است. البته در این میان نبایست ویندوز فون ها را نیز فراموش کرد که البته به نسبت دو رقیب قدرتمند خود هم سهم کمتر بازار را در اختیار داشته و هم شمار اپلیکیشن های آن نیز بسیار محدود است.

در این میان چین هم وارد این گود رقابتی شده و اخیرا سیستم عامل منحصر به خود با نام سی او اس (CHINA OPERATING SYSTEM - COS) را به بازار عرضه کرده است. این اولین کار چینی ها در بومی کردن تکنولوژی های نوین و خصوصا مرتبط با دنیای دیجیتال نیست. دولت چین سیاست های گسترده ای در ممانعت چینی ها از استفاده از خدمات اینترنتی غربی و در عین حال فراهم نمودن خدمات مشابه برای آنها دارد. برای مثال تقریبا تمامی سرویس های شرکت گوگل در چین فیلتر است اما در عوض، انواع خدمات که تشابه بسیاری با نمونه های غربی آن دارد به کاربران ارائه می شود. بیدو یک موتور جستجوگر چینی است که دارای ۵۷ خدمت مختلف از جستجو تا شبکه های اجتماعی می باشد. این سایت توانسته در بسیاری زمینه ها جای خالی خدمات شرکت های آمریکایی نظیر گوگل را برای کاربران چینی پر نماید.

در عالم سیستم عامل ها نیز چینی ها به دنبال پیاده کردن همین سیاست هستند و سال هاست در پی آنند تا نمونه های بومی شده خود را عرضه نمایند. سیستم عامل چینی (سی او اس) اولین در نوع خود در بازار گوشی های هوشمند است اما در عالم سیستم عامل ها، این اولین محصول چینی ها نیست. در رقابت با دیگر شرکت های غربی، چین از سال 2001 اقدام به توسعه OS منحصر به فرد خود با نام کیلین (Kylin) نمود که پروژه آن از سوی دانشگاه فناوری دفاعی این کشور اجرا شد. نسخه های اولیه این او اس که مبتنی بر سیستم عامل لینوکس نوشته شده بودند در سال های بعد در سازمان های نظامی و دولتی چین به کار گرفته شد و از سال 2010 نیز نسخه جدید آن با عنوان «نئوکیلین» معرفی شد. همچنین سیستم عامل مخصوص گوشی های هوشمند با نام Baidu Yi که نسخه اصلاح شده اندروید با تغییرات خاص خود بود در سپتامبر 2011 رونمایی شد اما اصل برنامه سیستمی آن یعنی اندروید دست نخورده باقی ماند.

در زمینه سیستم عامل گوشی های هوشمند، چین کمی دیرتر وارد این میدان شد و این کشور به تازگی از نسخه بومی خود با نام سی او اس پرده برداری نمود. این سیستم عامل به صورت پروژه ای مشترک بین شرکت فناوری دیجیتال شانگهای لیانتانگ (Shanghai Liantong) و موسسه نرم افزار آکادمی علوم چین و با حمایت مالی دولت این کشور اجرا شد. سی او اس مبتنی بر لینوکس بوده و بستری را برای به کارگیری آن در کامپیوترهای شخصی، گوشی های هوشمند و تبلت ها فراهم آورده و همچنین از اپلیکیشن ها با زبان برنامه نویسی HTML5 نیز پشتیبانی می کند. طراحان هدف از تولید این مجموعه را شکست بازار انحصاری محصولات مشابه آمریکایی در این عرصه عنوان کرده و یکی از مدیران اجرایی پروژه با انتقاد از نرم افزارهای مشابه موجود گفت آی او اس اپل بسیار انحصارگرا بوده و محیط بسته ای دارد و اندروید نیز مشکلات چند پارگی داشته و ویندوز و اندروید هر دو از سطح امنیت پایین رنج می برند.

بنا بر گفته مسولان این پروژه، در حال حاضر یکصد هزار اپلیکیشن سازگار با سی او اس در بازار موجود بوده و طراحان سعی در گسترش بیش از پیش آن دارند. برخی کارشناسان خصوصا غربی ها سیستم عامل چینی را بسیار شبیه اندروید توصیف کرده و در موفقیت آن ابراز تردید نموده اند. کارشناسان دیگر نیز با مقایسه این محصول جدید چین با نمونه های دیگر نظیر سایت بیدو (این سایت هم اکنون در رتبه اول در چین و پنجم جهان از لحاظ بازدید کننده قرار دارد)، پیش بینی کردند که سی او اس به زودی جای خود را در بین کاربران خصوصا چینی ها باز خواهد کرد اما برای رقابت با نمونه های آمریکایی نظیر آی او اس و اندروید در خارج از مرزهای جغرافیایی خود، این محصول راه درازی در پیش دارد.

اچ تی سی اولین شرکت سازنده تلفن های همراه هوشمند است که از این سیستم عامل در گوشی های خود استفاده خواهد کرد و تا آنجا که مشخص هست این شرکت تولید کننده گوشی سعی نموده به صورت چراغ خاموش در این زمینه عمل کرده و اطلاعات چندانی در خصوص سیستم عامل جدید و به کارگیری آن روی مدل های خود مطرح نکرده است. حال باید منتظر ماند تا دید بازار وسیع چین چگونه از این محصول جدید استقبال خواهند کرد.

از بحث های فنی و عمومی که بگذریم، بررسی انگیزه های سیاسی و امنیتی چینی ها برای اجرای پروژه های این چنینی خالی از لطف نیست. از شواهد پیداست افشاگری های ادوارد اسنودن، پیمانکار پیشین نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده در تصمیم دولت چین برای تسریع در بومی کردن نسخه سیستم عامل گوشی های هوشمند بی تاثیر نبوده و ارائه این محصول از بعد امنیتی نیز برای این کشور پهناور با وسیع ترین کاربران اینترنتی در جهان (618 میلیون کاربر اینترنتی) بسیار حائز اهمیت است. وقتی باراک اوباما در مقام رئیس جمهوری آمریکا از منع خود در خصوص به کارگیری گوشی های آیفون به دلایل امنیتی سخن می گوید، حساب کاربران عادی خصوصا در کشورهای نه چندان دوست و تا حدودی رقیب (اگر نگوییم دشمن) جای خود دارد.